Metotreksat - Korzyści, dawkowanie i skutki uboczne

Metotreksat to lek stosowany w leczeniu nowotworów, takich jak rak piersi, rak kosmówki, białaczka, rak kości, chłoniak, lub grzybica grzybiasta. Ponadto lek ten może być również stosowany w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna czy toczeń.

Metotreksat należy do klasy leków przeciwnowotworowych o działaniu immunosupresyjnym. Lek ten działa poprzez hamowanie działania enzymów, które są ważne dla tworzenia DNA komórki. W ten sposób proces replikacji i wzrostu komórek może zostać spowolniony lub zatrzymany.

Znaki towarowe metotreksatu: emteksat PF, Ferxate, Metoject, Metotreksat, Rheu-Trex, Chemotrexate, Sanotreksat, Methorexate Ebewe

Co to jest metotreksat?

GrupaLeki na receptę
KategoriaLeki przeciwnowotworowe i immunosupresyjne
KorzyśćLeczy różne rodzaje raka i jest stosowany w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak łuszczyca, choroba Leśniowskiego-Crohna czy reumatoidalne zapalenie stawów.
Używane przezDorośli i dzieci
Metotreksat dla kobiet w ciąży i karmiących piersiąKategoria X: Badania na zwierzętach doświadczalnych i ludziach wykazały nieprawidłowości płodu lub ryzyko dla płodu.

Leki z tej kategorii nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży lub mogące zajść w ciążę.

Metotreksat może przenikać do mleka matki. W przypadku karmienia piersią nie należy stosować tego leku bez uprzedniej konsultacji z lekarzem.

Forma lekuTabletki i zastrzyki

Środki ostrożności przed użyciem metotreksatu

Metotreksat należy stosować wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza. Poniżej znajduje się kilka rzeczy, na które należy zwrócić uwagę przed przyjęciem metotreksatu:

  • Poinformuj swojego lekarza o wszelkich alergiach, które masz. Metotreksat nie powinien być stosowany przez pacjentów uczulonych na ten lek.
  • Należy poinformować lekarza, jeśli pacjent ma lub miał chorobę wątroby, chorobę nerek, zwłóknienie płuc, alkoholizm, wrzody żołądka, osłabiony układ odpornościowy, zaburzenia krwi, chorobę szpiku kostnego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, niedobór kwasu foliowego lub chorobę zakaźną, taką jak ospa wietrzna.
  • Należy poinformować lekarza o leczeniu raka za pomocą radioterapii lub radioterapii. Metotreksat może zwiększać ryzyko działań niepożądanych radioterapii i powodować uszkodzenia skóry, kości lub innych części ciała.
  • Poinformuj lekarza, jeśli jesteś w ciąży, karmisz piersią lub planujesz ciążę. Stosuj skuteczną kontrolę urodzeń podczas leczenia metotreksatem.
  • Należy poinformować lekarza o przyjmowaniu metotreksatu w przypadku operacji, w tym chirurgii stomatologicznej.
  • Porozmawiaj z lekarzem, jeśli planujesz zaszczepić się podczas leczenia metotreksatem.
  • Unikaj bliskiego kontaktu z osobami z chorobami zakaźnymi, które łatwo się przenoszą, takimi jak grypa, odra lub ospa wietrzna, podczas leczenia metotreksatem, ponieważ może to zwiększyć ryzyko zachorowania.
  • Nie należy prowadzić pojazdu ani wykonywać czynności wymagających czujności podczas przyjmowania metotreksatu, ponieważ lek ten może powodować zawroty głowy.
  • Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli po zażyciu metotreksatu wystąpi reakcja alergiczna na lek, przedawkowanie lub poważne działanie niepożądane.

Dawkowanie i instrukcje dotyczące stosowania metotreksatu

Dawka metotreksatu różni się w zależności od celów leczenia oraz stanu i wieku pacjenta. Poniżej przedstawiono ogólne dawki metotreksatu w oparciu o postać leku i przeznaczenie dla dorosłych:

Forma leku: Tablet

  • Cel: Pokonać rak kosmówki

    Dawka wynosi 15-30 mg dziennie przez 5 dni. Dawkę podaje się ponownie po przerwie trwającej co najmniej 1 tydzień. Dawkowanie można powtórzyć 3-5 razy.

  • Cel: Leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej

    Dawka podtrzymująca wynosi 15 mg/m2 powierzchni ciała (LPT) 1-2 razy w tygodniu, w połączeniu z innymi rodzajami leków.

  • Cel: Leczenie chłoniaka BurkittaChłoniak Burkitta)

    Dawka wynosi 10-25 mg dziennie przez 4-8 dni. Dawkowanie powtarza się po 7-10 dniach.

  • Cel: Typ chłoniaka skóry z komórek T grzybica grzybiasta

    Dawka wynosi 2,5–10 mg na dobę.

  • Cel: Pokonywanie łuszczycy

    Dawka wynosi 10-25 mg na tydzień w pojedynczej dawce. Dostosowania dawkowania są dokonywane na podstawie reakcji organizmu.

  • Cel: Pokonać reumatoidalne zapalenie stawów

    Dawka wynosi 7,5 mg raz w tygodniu. Dostosowania dawkowania są dokonywane na podstawie reakcji organizmu. Maksymalna dawka to 20 mg na tydzień.

  • Cel: Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

    Dawka wynosi 12,5–22,5 m, 1 raz w tygodniu. Leczenie odbywa się do 1 roku.

Forma leku: Wstrzykiwać

Metotreksat do wstrzykiwań będzie podawany bezpośrednio przez lekarza lub personel medyczny pod nadzorem lekarza w szpitalu. Wstrzyknięcie wykonuje się przez mięsień (domięśniowo/im) lub dożylnie (dożylnie/IV) lub do przestrzeni podoponowej.

  • Cel: Leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej

    W przypadku podawania we wstrzyknięciu domięśniowym dawka podtrzymująca wynosi 15 mg/m2 LPT 1-2 razy w tygodniu. Tymczasem przy podawaniu dożylnym dawka jest dawką podtrzymującą 2,5 mg/kg mc co 14 dni.

  • Cel: Pokonać rak kosmówki

    Przy podawaniu we wstrzyknięciu domięśniowym dawka wynosi 15-30 mg na dobę przez 5 dni. Dawkę podaje się ponownie po 1 tygodniu przerwy 3-5 razy. Alternatywną dawkę 0,25–1 mg/kg podaje się co 48 godzin w 4 dawkach. Maksymalna dawka to 60 mg na dobę.

  • Cel: Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna

    Dawka wynosi 25 mg raz w tygodniu przez 16 tygodni. Dawka podtrzymująca 15 mg na tydzień. Lek podaje się we wstrzyknięciu domięśniowym.

  • Cel: Pokonać mycosis fungoides

    Dawka wynosi 50 mg raz w tygodniu, podzielona na 1-2 dawki. Lek podaje się we wstrzyknięciu domięśniowym.

  • Cel: Pokonywanie raka piersi

    Dawka wynosi 10–60 mg/m2 LPT w połączeniu z cyklofosfamidem i fluorouracylem, podawana dożylnie.

  • Cel: Leczenie zaawansowanego mięsaka limfatycznego

    Dawka wynosi do 30 mg/kg masy ciała, podawana we wstrzyknięciu dożylnym, po którym następuje podanie leukoworyny.

  • Cel: Pokonywanie łuszczycy

    Dawka wynosi 10–25 mg na tydzień, podawana jako pojedyncza dawka we wstrzyknięciu domięśniowym lub dożylnym.

  • Cel: Pokonać kostniakomięsak

    Zalecana dawka początkowa wynosi 12 g/m2 LPT, podawana we wlewie trwającym 4 godziny. Dawkę można zwiększyć do 15 g/m2 LPT.

  • Cel: Leczenie białaczki wyścielającej mózg i kręgosłup (białaczka opon mózgowo-rdzeniowych) u dorosłych

    Dawka wynosi 12–15 mg/m2 LPT, raz w tygodniu przez 2–3 tygodnie. Kolejne dawki są następnie podawane raz na 1 miesiąc. Dawka alternatywna 0,2–0,5 mg/kg co 2–5 dni. Lek podaje się przez wstrzyknięcie dooponowe.

  • Cel: Leczenie białaczki wyścielającej mózg i kręgosłup (białaczka opon mózgowych) u dzieci

    Dzieci w wieku >3 lat dawka wynosi 12 mg. Dzieciom w wieku 2 lat dawka wynosi 10 mg. Dzieci w wieku 1 roku dawkują 8 mg. Dzieci w wieku <1 roku dawka wynosi 6 mg. Lek podaje się we wstrzyknięciu dooponowym

Jak prawidłowo stosować metotreksat

Metotreksat w postaci do wstrzykiwań będzie podawany przez lekarza lub urzędnika medycznego pod nadzorem lekarza. Zastrzyki można podawać domięśniowo, dożylnie, dooponowylub włóż IV do żyły. Zawsze postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza podczas leczenia tym lekiem.

Tabletki metotreksatu należy przyjmować zgodnie z dawką zaleconą przez lekarza. Unikaj zwiększania lub zmniejszania dawki bez wiedzy lekarza.

Metotreksat w postaci tabletek należy przyjmować przed posiłkami. Umyj ręce przed i po użyciu tabletki. Tabletkę połykać w całości, popijając szklanką wody. Unikaj przyjmowania leku z mlekiem. Jeśli odczuwasz ból brzucha, najlepiej przyjmować tabletki metotreksatu po posiłkach.

Ten lek musi być przyjmowany regularnie, aby był skuteczny. W przypadku pominięcia leku należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Przed i po leczeniu metotreksatem mogą być potrzebne regularne prześwietlenia klatki piersiowej, badania czynności wątroby lub nerek, reakcje skórne lub pełne badania krwi. Dzieje się tak, aby zawsze można było monitorować rozwój stanu i skuteczność leku.

Tabletki metotreksatu należy przechowywać w zamkniętym pojemniku w chłodnym, suchym miejscu. Lek należy przechowywać z dala od bezpośredniego światła słonecznego i przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.

Interakcje metotreksatu z innymi lekami

Poniżej przedstawiono niektóre skutki interakcji leków, które mogą wystąpić, gdy metotreksat jest stosowany z innymi lekami:

  • Zmniejszona skuteczność metotreksatu stosowanego z kwasem foliowym
  • Zmniejszony poziom kwasu walproinowego we krwi
  • Zmniejszone stężenie metotreksatu we krwi podczas stosowania z cholestyraminą
  • Zwiększone stężenie metotreksatu we krwi podczas stosowania z omeprazolem
  • Zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych podczas stosowania z fluorouracylem
  • Podwyższony poziom merkaptopuryny we krwi
  • Zwiększone ryzyko toksyczności leku w przypadku stosowania z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), aspiryną, probenecydem, penicylinami, aminoglikozydami, neomycyną, paromomycyną, sulfonamidami, kotrimoksazolem, trimetoprimem, cisplatyną, etretynatem lub cyklosporyną

Skutki uboczne i niebezpieczeństwa metotreksatu

Istnieje kilka działań niepożądanych, które mogą wystąpić w wyniku stosowania metotreksatu, w tym:

  • Ból głowy lub zawroty głowy
  • Senność
  • Dziąsła są obolałe i spuchnięte
  • Zmniejszony apetyt
  • Nudności, wymioty lub ból brzucha
  • czerwone oko
  • Wypadanie włosów

Skontaktuj się z lekarzem, jeśli powyższe działania niepożądane nie ulegną poprawie lub się pogorszą. Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli masz reakcję alergiczną na lek lub poważne skutki uboczne, takie jak:

  • Ból w klatce piersiowej, świszczący oddech, duszność, kaszel, który nie ustępuje
  • Raki, trudności w połykaniu lub obrzęk dziąseł, które nie ustępują
  • Biegunka, wymioty, krwawe stolce lub krwawy mocz
  • Mała liczba krwinek, która może się charakteryzować pojawieniem się objawów niedokrwistości, małej liczby płytek krwi (małopłytkowość) lub małej liczby białych krwinek (leukopenia)
  • Upośledzona czynność nerek charakteryzująca się pewnymi objawami, takimi jak rzadkie oddawanie moczu, bardzo mało moczu lub obrzęk nóg
  • Zaburzenia czynności wątroby, które mogą się charakteryzować pewnymi objawami, takimi jak silny ból brzucha, żółtaczka, utrata apetytu lub ciemny mocz
  • Zaburzenia funkcji nerwów, które mogą charakteryzować się pewnymi objawami, takimi jak splątanie, sztywność szyi, niewyraźne widzenie, zaburzenia ruchu, drgawki lub niepokój
  • Pojawienie się zespołu rozpadu guza, który może charakteryzować się takimi objawami, jak zmęczenie, osłabienie, skurcze mięśni, nudności, wymioty, kołatanie serca, bradykardia lub mrowienie

$config[zx-auto] not found$config[zx-overlay] not found